جدول زمانبندی شروع به حرف زدن کودک
حرف زدن کودک از همان بدو تولد شروع می شود که ابتدا با گریه کردن آغاز میشود. جالب است بدانید که نوزاد با همان گریه ها، نیازهای خود را بیان می‌کند. والدین بعد از آشنایی با مدل بیان نوزاد می‌تواند نیاز او را بشناسد. حرف زدن کودک طبق یک جدول زمان بندی باید پیش برود که براساس رشد او تکمیل شود. ولی این روند در بعضی از نوزادان زودتر یا دیرتر اتفاق می افتد. ممکن است بخاطر مشکلی که برای کودک به وجود آمده نمی‌تواند مسیر رشد کلامی خود را طبق جدول زمان بندی شده پیش ببرد.
سیر تا پیاز حرف زدن کودک
کودکان از چند سالگی باید سخن بگویند؟ تعداد کلماتی که یک کودک بکار می برد چقدر است؟ چرا کودک من دیر به حرف آمده است؟ برای مشکل گفتاری کودک خود باید به کجا مراجعه کنم؟
اینها ممکن است پرسش هر یک ازشمایی که کودکی خردسال دارید، باشد، ما در این مقاله در مورد صحبت کردن کودک و آنچه باعث تاخیر در آن می شود سخن خواهیم گفت. پس با ما همراه باشید.
اکثر چالش های رشد کلامی نوزاد امری طبیعی است و جای نگرانی نیست بعضی نیز به صورت ارثی دیرتر به سخن گفتن می‌آیند. جای نگرانی نیست در صورتی که مشکل در سخن گفتن تا سنین بالاتر دیده شد به مراکز پزشک متخصص مراجعه کنید معمولا این مشکلات با آموزش و گفتار درمانی درمان میشود. در تعداد کمی نیز مشکلات شنوایی وجود دارد که بعد از تشخیص پزشک متخصص بررسی و قابل درمان میشود.
ما در این مقاله از نی‌نی‌بــــان در مورد جدول زمانبدی حرف زدن کودک از بدو تولد تا 8 سالگی که گفتار او تکمیل میشود سخن می‌گویم و در سعیمان بر آن است که نگرانی‌های پدر و مادر را در مورد زمان حرف زدن وگفتار فرزندشان کم کنیم. وقتی اطلاعات کافی را داشته باشیم دیگر جایی برای نگرانی نخواهید بود.
سن نوزاد | حرف زدن کودک |
روز تولد تا 2 ماهگی | صداهایی مثل انگه، قخ، قان |
2 تا 3 ماهگی | آواها به + گریه |
3 تا 4 ماهگی | آواهای مثل بب، مم، نن |
5 تا 6 ماهگی | آواها همراه + بم کردن صدا |
6 تا 12 ماهگی | ترکیب صداها مانند بِ بََ با، ما، آب |
12 تا 14 ماهگی | ترکیب آواها به همراه اشاره دست |
15 تا 18 ماهگی | کلمات ابتدایی مانند مامان – بابا – نون – دال – واو |
حرف زدن کودک از لحظه تولد تا 2 ماهگی
نوزادان از همان ابتدای تولد شروع به تولید آوا هایی از خود می‌کنند. آواهای چون انگه، قان و …..که همه ما آنها سنیده ایم. جنین در رحم مادر هم به صدای مادر واکنش نشان می‌دهد و همچنین صحبت‌های اطرافش جرقه‌ای برای شروع حرف زدن او را شکل می‌دهند. با نوزاد 1 با 2 ماهه به آرامی حرف می‌زنید خواهید دید که او به حرف زدن شما دقت می کند و گاهی تلاش می کند که صحبت کند. این دوران از جذاب ترین و شیرین‌ترین روزهای بزرگ شدن کودک شما است. بهتر است از این لحظات ویدیویی به یادگار ضبط کنید.
از 2 ماهگی تا 3 ماهگی
در این دوره زمانی نوزاد با گریه کردن هر چیزی را که نیاز دارد طلب می‌کند. در اصل حرف زدن کودک با گریه کردن شروع می شود. البته گریه کردن او مدل‌های متفاوتی دارد.
گریه نوزاد شما نشان دهنده چه چیزی است؟ گریه کوچک و کم صدا ناشی از گرسنگی بچه است. گریه ای که شدید باشد و سه ساعت طول بکشد نشان دهنده قولنج و درد در قلب است. در واقع نوزاد در حالی که گریه می‌کند با مادر صحبت می‌کند.
حرف زدن کودک در 3 تا 4 ماهگی
در این مرحله او کمی پیچیده‌تر حرف میزند. صداهایی مثل بب، مم یا آ را می تواند بیان کند. مادر در این ماه بیشتر با این آواها آشنا میشود و می‌تواند به کمک آنها نیاز کودک خود را بشناسد. در این ماه سبک صحبت کردن او کمی کاملتر از ماه سوم است. در این ماه مادر با این صداها بیشتر آشنا می شود و با کمک آنها می تواند نیازهای فرزندش را درک کند. اگر کودک شما هنوز نمی تواند این صداها را بگوید نگران نباشید، گاهی این روند تا شش ماه طول می کشد.
حرف زدن در 5 تا 6 ماهگی
پنج تا شش ماهگی حرف زدن کودک به این صورت است که انگار میخواهد تن صدای خود را بالا می برد. اگر دقت کرده باشید بچه جیغ میزند و صداها را بلند ادا می‌کند. و در تلاش است که نسبت به چهره اطرافیان واکنش نشان دهد. در این ماه با او بیشتر صحبت کنید تا زودتر به حرف زدن بیاید. اگر تا این زمان کودک همچنان ساکت است و به صحبت های شما واکنش نشان نمی دهد، وقت آن است که او را به پزشک نشان دهید.
6 تا ۱۲ ماهگی کودک
در این چند ماه از 6 ماهگی تا بک سالگی کم کم نوزاد شروع به حرف زدن می‌کند. حرف های ترکیبی دارد به طور مثال حرف های بَ مَ را ترکیبی می‌گوید. و این حرف های ترکیبی را تا دوازده ماهگی کامل بیان می‌کند. حرف زدن کودک طوری است که صدای خود را بم می‌کند. گاهی بلند و گاهی کوتاه حرفی را بیان می کند. ترکیب صداها در قالب یک کلمه صحیح بیان می شود. تا یک سالگی چند کلمه مثلا آب، مادر، پدر، بابا و دیگر کلمات ساده تر صحبت می کند. البته چنین نوزادانی نادر هستند. اگر کودک شما این کلمات را نمی گوید، جای نگرانی نیست. فقط باید بدانید که چگونه صدا را کم و زیاد کنید.
وقتی با کودک صحبت می کنید، او به شما پاسخ می دهد. مثلاً از او بپرسید که آیا آب میخواهد، او با تکان دادن سر یا کلماتی مانند الف پاسخ می‌دهد. برخی از نوزادان به طرز شگفت انگیزی تا سن یک سالگی واژگان زیادی را یاد می گیرند که نشانه هوش کلامی بالای آنهاست. برخی این روند را تا دو سالگی انجام می دهند و والدین بسیار نگران هستند. در برخی موارد، گفتار کودک کند است. در صورت وجود هر گونه مشکل با پزشک مشورت کرده و راه حلی برای آن بیابید. در هر صورت برای آرامش خاطر بهتر است با پزشک مشورت کنید.
12حرف زدن کودک تا 14 ماهگی کودک
کودک وقتی 1 سالگی را طی می‌کند مرحله رشد کلامی اصلی را پشت سر گذاشته است. مادر تمام حواسش به نوزادش است و به خوبی رشد ماه به ماه کودک را درک می‌کند. از این زمان حروف ترکیبی را همراه با حرکات دست انجام می‌دهد تا مفهوم چیزی را که میخواهد برساند. در این زمان بیشتر به شکل حرکات اشاره نیازهای خود را بیان می‌کند.
معمولا در این سن به هر چیزی که می خواهد اشاره می کند. او برای هیچ چیز گریه نمی کند زیرا نیاز خود را به شیوه ای جدید بیان می کند. اگر کودک سعی می کند چیزی را از طریق دست اشاره و نشان دادنش با دست به شما بگوید، همان حرف را با نام درست بگویید تا به صحبت کردن کودک کمک کند. اگر کودک به 15 ماهگی رسید و یک کلمه صحبت نکرد باید معاینه شود..
حرف زدن کودک از ۱۵ تا ۱۶ ماهگی
در این ماه‌ها کودک باید بتواند مامان را بگوید. واو، نون، دال و چنین حروفی را به خوبی بیان کند. از او سوال کنی که آیا من را دوست داری سرش را به نشانه پاسخ تکان دهد. شاید او معنی سوال شما را درک نکند اما وقتی شما در مقابل تکان دادن سر او واکنش می‌دهید دوباره تکرار می‌کند. این کاملا طبیعی است. شما در این سن هر سوالی که از اکودک بپرسید را با تکان دادن سر به معنی بله یا خیر پاسخ می‌دهد.
گفتیم که این پروسه در هر کودک متفاوت می باشد و هیچ گاه کودک خود را با کودکان دیگر مقایسه نکنید. ما در این مقاله براساس سن بچه روند تکمیلی رشد کلامی نوزاد را می‌گوییم.
۱۸ ماهگی و حرف زدن کودک
در 18 ماهگی کودک می تواند با گفتن کلمه آب تشنگی خود را ابراز کند. شما می توانید کلماتی مانند گرم، گرم یا سرد را در مورد صفت ها بگویید یا کلماتی مانند ب ب ر، برای مثال در مورد غذا بگویید. این کلمات نیاز او را برآورده می کند. گفتار کودک کاملتر می شود و می تواند نام اعضای خانواده را تلفظ کند. مثل آبجی یا برادر.
بیشتر بخوانید:
آنچه درباره تب نوزاد باید دانست
از ۱۸ ماهگی تا 2 سالگی حرف زدن کودک
گفتار کودک شما در این ماه ها شکل جدیدی به خود می گیرد. او می تواند دو کلمه را همزمان بگوید. کلماتی که اکثر بچه ها بیان می کنند و رایج هستند مانند بابا دوست، بابا داد یا مامان بابا و …. کودک می تواند احساس تعلق داشته باشد و در مورد چیزهایی که متعلق به اوست صحبت کند. درست مثل بستنی من، پدرم یا مادرم، در دو سالگی جملات سه کلمه ای می گویند.
کودک تا 100 کلمه می داند. در مورد فعل و فاعل اشتباه می کنند، مثل افتادم، پدرم، اما معنی را می رسانند. در این مرحله به والدین ما یا اطرافیان کودک توصیه می شود که به خوبی با کودک صحبت کنند. در برخی موارد کودک 5 ساله به صورت کودکانه صحبت می کند و کلماتی مانند کلمه جوجو را اشتباه تلفظ می کندکه درستش جوجه، بهتر است با کلماتی مانند جوجه صحبت شود. کلمه از دو سالگی.
سن نوزاد | حرف زدن کودک |
18 ماهگی | تشخیص صفت ها مثل سرد، گرم و داغ |
18تا دو سالگی | ۵۰ تا ۱۰۰ کلمه یادمیگیرد حرف میزند. |
2 تا 4 سالگی | جمله های سه کلمه ای |
2 تا 6 سالگی | جمله های شش کلمه ای با شناخت ضمایر و فعل |
6 تا 7 سالگی | تعریف کردن داستان ها پنج تا شش جمله |
8 سالگی | شناخت همه ی فعل های گذشته و حال شناخت ضمایر و تعریف کردن داستان به صورت کامل |
نوزاد دو تا سه ساله چند کلمه باید ادا کند؟
در سن ۲ تا ۳ سالگی کودک باید بتواند ۳۰۰ کلمه را ادا کند. قبلا اگر جملاتی کوتاه ۳ کلمه ای بکار می برد اکنون وقت آن رسیده تا جملات ۶ کلمه ای را بیان و در مورد اتفاقات اطراف خود سخن بگوید.
ضمایر و همچنین افعال گذشته و آینده را صحیح بکار برد.
اما باید بدانید که در حرف زدن کودک، شما بیشترین نقش را دارید هر چه با او سخن بگویید و از واژگان زیادتری استفاده کنید نتیجه بهتری خواهد داشت.
توجه کنید اگر کودک مفهوم سوالات شما را متوجه نمی شد یا بجای جواب، سوالات شما را تکرار می کرد حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید چرا که ممکن است نشانه ای از تاخیر تکلم نوزاد شما باشد.
تکلم کودک در سه تا چهار سالگی
آیا کودک در مورد اتفاقاتی که در نبود شما افتاده است با شما حرف می زند؟ مکان و زمان و اشخاص را به درستی می شناسد؟ اگر جواب شما مثبت است که چه عالی! اما اگر خیلی هیجانی صحبت می کند، لکنت زبانی دارد، یا فک او در موقع حرف زدن تغییر شکل می دهد حتما با متخصص در میان بگذارید.
اگر مشکل لکنت زبانی او طول کشیده است وقت آن رسیده که به گفتار درمانی بیاندیشید.
حرف زدن کودک درچهار تا پنج سالگی
خب در این سن کودک باید یک داستان پنج جمله ای را برای شما تعریف کند. در صورت نشان دادن تصویر منظره یا هر عکسی بتواند در مورد آن توضیحاتی بدهد. جمله های دستوری را باید ادا نموده و داستان های خیالی برای خود بسازد.
حرف شین و ژ را هنوز به خوبی تلفظ نمیکند؟ هیچ اشکالی ندارد تا ۷ سالگی این مشکل هم حل خواهد شد!
اما اگر در موارد گفته شده بالا دغدغه یا سوالی دارید با مرکز بهداشت در میان بگذارید و حتما قبل از ورود به پیش دبستانی این قبیل مشکلات را حل کنید.
چگونگی حرف زدن کودک در سن ۶ تا ۷ سالگی
گفتمان کودک در سن هشت سالگی به اوج خود رسیده و باید تمام زیر و بم و آوا ها، ضمایر و افعال و … را به طور صحیح بیان کند. باید بدون آنکه تصویری را ببیند از آن سخن بگوید و در مورد داستان هایی که شما برایش می خوانید نظر بدهد و بدون هیچ لکنت زبانی حرف بزند در غیر این صورت دارای مشکلات تکامل زبان است و باید چاره ای بیاندیشید.
هشت سالگی و مشکلات گفتاری کودک
حرف زدن کودک در این سن همچون یک فرد بالغ است و باید بدون هیچ مشکل و لکنت زبانی سخن براند. اگر خدای ناکرده کودک شما در این سن و سال مشکلات گفتاری داشت حتما باید از چند جهت مورد بررسی قرار گیرد. مراجعه به متخصص غدد اطفال و مغز و اعصاب و حتی روانشناس و روانپزشک از اقداماتیست که باید انجام دهید، تا مورد معالجه و درمان قرار بگیرد.
دلیل دیر حرف زدن کودک من چیست؟
یکی از دغدغه ها و دلهره هایی که برخی مادران با آن مواجه هستند دیر حرف زدن کودکشان است. اما واقعا چرا برخی کودکان نمی توانند با دیگران بخوبی سخن بگویند یا ارتباط چشمی برقرار کنند؟ علت تاخیر در آن چیست؟ راههای درمان آن چیست؟
در ادامه به چند علت مشکلات گفتاری کودکان اشاره خواهیم کرد.
اوتیسم
شکاف لب
لکنت زبان
مشکلات پردازش مغز
مشکلات فک و صورت
مشکلات جسمی
تاخیر کلی در روند رشد
مشکلات اجتماعی و روانشناسی مثل نبود یک والد یا هر دو آنها و همچنین کم کاری در آموزش کودک توسط والدین
مشکلات تغذیه و ضعف جسمی
ناتوانی ذهنی
و در پایان…
در این مقاله از نی‌نی‌بــــان اشاره ای داشتیم به حرف زدن کودک و نحوه صحیح تکلم او در مراحل مختلف زندگی، اگر احیانا کودک شما طبق جدول زمان بندی پیش نرفت و یا از مشکلات گفتاری رنج می برد، حتما به پزشک متخصص مراجعه نمایید. البته فراموش نکنید اقداماتی چون حرف زدن والدین با کودک و بردن به مهد کودک، به رشد زبانی او کمک خواهد کرد. امیدواریم که به یکی از دغدغه های شما در مورد گفتار کودکتان پاسخ داده باشد و امید آنکه کودکی شاد و خوش زبان داشته باشید! نی‌نی‌بــــان مراقب کودکان شماست…
